محاسبه حق بیمه شاخص‌های آب و هوایی گندم دیم میانه: کاربرد رهیافت مفصل تاکی شکل قابل رسم (دی واین کاپیولا)

ریسک عنصری گریزناپذیر ولی قابل مدیریت در کشاورزی است. بیمه کشاورزی از جمله برنامه‌های موثر مدیریت ریسک است. اما طرح‌های سنتی بیمه محصولات کشاورزی مشکلاتی همچون هزینه‌ اجرایی بالا، چالش ناشی از اطلاعات نامتقارن یعنی، انتخاب نامساعد و مخاطرات اخلاقی را دارند؛ لذا در این پژوهش، بیمه محصولات کشاورزی بر پایه شاخص‌های آب و هوایی برای محصول گندم دیم در شهرستان میانه ارائه شده است که یک ابزار کارآمد در مدیریت ریسک کشاورزی می‌باشد و مشکلات بیمه رایج را ندارد. در این راستا، داده‌های مربوط به عملکرد گندم دیم رقم سرداری و متغیر‌های آب و هوایی طی سال‌های زراعی 92-1366 به ترتیب از جهاد کشاورزی و سازمان هواشناسی استان آذربایجان‌شرقی گردآوری گردیدند. در سال‌های اخیر، توابع مفصل تاکی شکل در اندازه‌گیری ساختار وابستگی و بیان توابع توزیع توام در زمینه‌های مختلف موفقیت‌آمیز بوده‌اند؛ بنابراین در این پژوهش ساختار وابسته بین شاخص‌های آب و هوایی و عملکرد محصول با استفاده از توابع مفصل تاکی شکل اندازه‌گیری شد و در نهایت مقادیر حق بیمه و تابع غرامت محاسبه گردید. الگوی D-Vine برای تبیین تابع توزیع توام و محاسبه حق بیمه گندم دیم مورد استفاده قرار گرفت. حق بیمه در چهار سطح پوششی (50، 80، 90 و 100 درصد) محاسبه شد که میزان آن در سطح پوشش 80 درصد 578827 ریال می‌باشد. حق بیمه محاسبه شده در بیمه شاخص آب و هوا کمتر از حق بیمه فعلی است که مقداری معقول است. نتایج مربوط به تابع غرامت نیز نشان داد که متغیر رطوبت نسبی میانگین، بیشترین همبستگی را با عملکرد گندم دیم میانه دارد که مقادیر آستانه و حد آن به ترتیب 83/51 و 07/23 درصد می‌باشند.